Otomatik Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri Nelerdir?

Otomatik gazlı yangın söndürme sistemleri nelerdir?, hem ortamın sıcaklığını düşürerek hem de ortamdaki oksijen miktarını yanma sınırının altına indirerek yangını söndürmektedir. Uygulandıkları mahallere zarar vermedikleri esnek kullanım seçenekleri sundukları ve mahallerde bulunan donanımların kullanımlarının söndürme işleminin akabinde sağlayabildikleri için yaygın kullanım alanları bulunmaktadır. Yangının oluşabilmesi için yanıcı maddelerin belirli bir sıcaklığa ulaşabilmesi ve ortamda yeterli miktarda oksijen miktarının bulunması gerekmektedir. Temiz bir ortamdaki havada % 20,9 oranında oksijen vardır. Yanma olayının gerçekleşmesi için bu oranın %16’nın altına düşmemesi gerekir. Oksijen oranının %16’nın altına inmesiyle yanma reaksiyonu yavaş yavaş sönmeye yüz tutar. Oksijen oranının %14’ün altına düşmesi halinde yanma sonlanır.

Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri:

Kesintisiz Güç Kaynağı (UPS) odalarında
Bilgisayar, sunucu (Server), kontrol odalarında
Türbinlerde (Hes, Termik Santral, Rüzgâr Türbinlerinde)
Trafolarda
Elektrik dağıtım pano odalarında
Arşiv ve müzelerde
Laboratuvarlarda
Jeneratör, kompresör, havalandırma ünitelerinde,
Kablo Galerilerinde
Doğalgaz dağıtım istasyonlarında
Yüzer ve sabit platformlarda
Gemilerde yaygın olarak kullanılmaktadır.

Söndürme ajanı konfigürasyonu oldukça zengin olan gazlı söndürme sistemlerinde, HFC (Hidroflorokarbon) grubu gazlar, Novec 1230, karbondioksit ve IG541 söndürme ajanı olarak kullanılmaktadır.HFC (Hidroflorokarbon) grubu gazlar ve Novec1230 söndürme sıvısı gibi elektriksel iletkenliği olmayan, buharlaştıktan sonra atık bırakmayan, uçucu sıvı veya gaz halindeki söndürücü maddeler “Temiz Gazlı Söndürme Sistemleri” olarak adlandırılmaktadır. Bu tür ajanlar ortam sıcaklığını düşürerek tutuşma sıcaklığının altına indirmektedirler

• FM 200 (HFC227ea)

Heptafluoropropane (FM 200 (HFC227ea), halokarbon gazların kullanımlarının sınırlandırılmasının ardından yaygın olarak kullanılan söndürme temiz gazlı söndüre sistemi ajanlarından biridir. Oksijen oranını yüksek oranlarda düşürmediği için içerisinde insan bulunan mahallerde uygulanabilir. Bu ajan depolandığı silindirler içerisinde azot (N2) basınçlandırılması ile sıvı halde bulunur ve ajanın silindirden nozula olan akımı basınçlandırmada kullanılan azot (N2) sayesinde olur. FM 200 nozullardan gaz fazında boşalır.

Heptafluoropropane (FM 200 (HFC227ea) gazı;

Renksizdir, kokusuzdur ve iletken değildir.
Ozona zarar vermez.
Boşalım sonrası artık bırakmaz temizlik gerektirmez.
Az yer kaplar.
Hızlı söndürme sağlar (Boşalma süresi 10 sn.)

• HFC-125

Pentafluoroethane (HFC-125); halokarbon gazların fiziksel özelliklerine yakın olması nedeni ile mevcut halokarbon sisteminin borulamasını kullanabilme kapasitesine sahip bir temiz gazlı söndürme sistemi ajanıdır. Oksijen oranını yüksek oranlarda düşürmediği için içerisinde insan bulunan mahallerde uygulanabilir. Bu ajan depolandığı silindirler içerisinde azot (N2) basınçlandırılması ile sıvı halde bulunur ve ajanın silindirden nozula olan akımı basınçlandırmada kullanılan azot (N2) sayesinde olur. HFC 125 nozullardan gaz fazında boşalır.

Pentafluoroethane (HFC-125) gazı;

Renksizdir, kokusuzdur ve iletken değildir.
Ozona zarar vermez.
Boşalım sonrası artık bırakmaz temizlik gerektirmez.
Az yer kaplar.
Hızlı söndürme sağlar (Boşalma süresi 10 sn.)
– 40 ile +54 C ye kadar ortamlarda stoklanabilir (soğuk iklimlerde avantajlıdır.)

• FE13 (HFC 23)

Fluoroform FE13 (HFC 23) ; yüksek basınçlı bir temiz gazlı söndürme sistemi ajanıdır dolayısı ile basınçlandırılmak için başka bir gaza ihtiyaç duymaz. Oksijen oranını yüksek oranlarda düşürmediği için içerisinde insan bulunan mahallerde uygulanabilir.

Floroform FE13 (HFC 23);

Renksizdir, ayırt edilebilir kokudadır ve iletken değildir.
Ozona zarar vermez.
Boşalım sonrası artık bırakmaz, temizlik gerektirmez.
İnsanlı mekânlarda güvenle kullanılabilir.
HFC (Hidroflorokarbon) sınıfı gazlar içerisinde insanlar için emniyet faktörü en yüksek olanıdır.
7.6 metre(25ft) yüksekliğe kadar tek seviyede nozul kullanılabilir.
-40 ile +54 C’ye ortamlarda stoklanabilir.(Soğuk iklimlerde avantajlıdır)
Hızlı söndürme sağlar (Boşalma süresi 10 sn.)

• NOVEC 1230

3M™ Novec 1230; söndürme ajanı sıvı halde depolanabilmesi ve nakledilmesi nedeni ile tercih edilen alternatif bir söndürme ajanı haline gelmiştir. 3M™ Novec 1230 çevre dostu olduğu kanıtlanmış temiz gazlı söndürme sistemidir. Atmosferik ömrü diğer HFC (Hidroflorokarbon) sınıfı gazların aksine kısadır. 3M™ Novec 1230 söndürme sıvısı azot (N2) ile basınçlandırılır ve ajanın silindirden nozula olan akımı basınçlandırmada kullanılan azot (N2) sayesinde olur.

3M™ Novec 1230 söndürme sıvısı;

Renksizdir, kokusuzdur ve iletken değildir.
Ozona zarar vermez.
Atmosferik ömrü kısadır (5 Gün)
Boşalım sonrası artık bırakmaz temizlik gerektirmez.
Az yer kaplar.
Hızlı söndürme sağlar (Boşalma süresi 10 sn.)
Yüksek söndürme kapasitesine sahiptir.
Yeniden dolumu kolaydır.
Oda sıcaklığında sıvı haldedir.
Taşınması kolaydır.

Karbondiosit ve IG-541 grubu gazlar fiziksel olarak söndürme yaparlar. Bu tip söndürücü ajanlar; uygulama yapılan mahal içerisindeki oksijen seviyesinin %21’den %14 seviyesine hacimsel olarak indirgenmesi (çoğu yanma türleri bu düşük seviyelerde tutuşma yaratamaz.) ve soğutma etkisi ile ortamda oluşan ısıyı soğurması sayesinde, muhtemel yangınları başarılı bir performans ile söndürür.

• KARBONDİOKSİT (CO2)

Gazlı sabit yangın söndürme sistemlerinde kullanılan en eski ve en yaygın söndürme ajanı karbondioksit (CO2) gazıdır. Atmosferik basınçlardaki karbondioksit (CO2), renksiz, kokusuz ve iletken olmayan, alanı veya hacmi korumak için hızlıca ve etkili bir şekilde nüfuz edebilen bir gazdır. Yoğunluğu, havanın yoğunluğunun bir buçuk katı kadardır. Hem boğucu etkisi hem de havadan ağır olması nedeni ile insan bulunan mahallerde kullanılması önerilmez. Ani soğutma etkisinden dolayı narin elektrikli ve elektronik cihazların bulunduğu mahallerde, ayrıca boğma etkisinden dolayı insanlı mahallerde kullanılması sakıncalıdır. Lokal (Bölgesel) uygulamalarda kullanılmasına izin verilen tek söndürme ajanıdır. Karbondioksit (CO2) gazlı söndürme sistem düşük basınç ve yüksek basınç sınıflarında uygulanabilmektedir. Yüksek miktarda söndürücüye ihtiyaç duyulan sistemlerde depolama kapasitesinin yüksekliği nedeni ile düşük basınçlı karbondioksit sistemleri kullanılmaktadır.

Karbondioksit (CO2) ;